Web Tasarımda Temel Navigasyon Kuralları
Kullanıcıların web sitenizde kolayca gezinebilmeleri ve istedikleri bilgilere erişebilmeleri için temel navigasyon kurallarına dikkat etmeniz önemlidir.
Web sitesi navigasyon tasarımı, web tasarım en önemli kısımlarından birini oluşturuyor. Web sitesini sağlam bir temel, kolay kullanım ve iyi bir görünüme sahip olacak şekilde tasarlamak gerekiyor. Web siteniz yoluyla satışlarınızı, yatırım dönüşümünüzü ve tüketiciler ile etkileşiminizi artırmak için hedef kitlenizin içerikten nasıl faydalanabilecekleri, web sitesinin düzeni ve sunumun en iyi şekilde planlanması konusunda çalışmalısınız.
Navigasyon nedir?
Navigasyonu birden fazla şekilde tanımlamak mümkündür. Tüketicilerin gereksiz tıklamalar yapmadan ve kafa karışıklığına maruz kalmadan aradıkları şeyi kolayca bulabilmelerine imkan veren web sitesindeki odak elementtir diyebiliriz. Aynı şekilde tüketicilerin web sitesindeki en önemli bilgilere kolayca ulaşabilmelerini sağlamak amacıyla yönlendirilmesi olarak tanımlayabiliriz.
Navigasyon tasarımı, web tasarımdaki pek çok ayrıntı ile ilgilidir ve navigasyon tasarımı için uzmanlar tarafından kabul gören evrensel bir doğrudan söz edemeyiz. Her web sitesi, tasarımda ve tasarım sonrasında pek çok sorunla karşı karşıya kalabilir. Bu sorunları ve hataları ortadan kaldırmak için belirli kurallara uymanızda fayda vardır.
1. İlk olarak bilgi mimarisini tamamlayın.
Büyük bir web sitesinin içeriğinin planlanması, navigasyonun tasarlanmasından önce tamamlanması gereken temel iştir. Bir başka deyişle bilgi mimarisi (information architecture) olarak bilinen web sitesi veya kurum-içi haberleşme ağları içindeki navigasyon sistemlerinin, kullanılabilirlik ve bulunabilirliği desteklemek amacıyla yapısal tasarım, organizasyon, etiketleme ve aramalarla bilgi ürünleri ve deneyimlerin oluşturulması gerekmektedir. İyi bir bilgi mimarisi oluşturulmadan navigasyonun tasarlanması, bir kitabın dizgisi yapılmadan “içindekiler” bölümünü hazırlamak gibi olacaktır.
Bilgi mimarisi üzerinde çalışırken içeriği kullanıcının bakış açısıyla görebilmelisiniz. Bazı durumlarda web tasarımcıların içeriklerin uygun şekilde planlanması konusunda müşteriyi ikna etmeleri gerekebilir. Böyle durumlarda tasarımcıların aşağıdaki sorulara cevap vermeleri, web sitesinin taslağını hazırlamalarını kolaylaştıracağı gibi tasarımda müşteriyi ikna etmelerine de yardımcı olacaktır:
- Web sitesi için hangi sayfalara ihtiyaç var?
- Her bir sayfa bir amaca hizmet ediyor mu?
- İçerik mantıklı ve ilişkilendirilebilir parçalara ayrılabiliyor mu?
- İlerde içerik eklemek için nelere dikkat edilmelidir?
- Hangi kullanıcı grupları ile çalışıyorsunuz?
- Her kullanıcı tipi için öncelikli amaç nedir?
Yukarıdaki sorulara cevap vererek içeriğin kullanıcılarla nasıl bir etkileşim sağlayacağını kavramak iyi bir navigasyon tasarımı için çok önemlidir.
2. Sade tutun.
Navigasyon bölgesi olabildiğince basit olmalıdır. Kullanıcıyı çok sayıda seçeneğe maruz bırakmak ve navigasyonu metinlerle doldurmak web sitesinin kullanılabilirliğini ciddi bir şekilde olumsuz etkileyecektir.
Seçenekler kullanıcıların istedikleri bilgi ve ürünlere kolayca ve hızlıca erişebileceği şekilde tasarlanmış olduğu için oldukça sade olduğu izlenimi veriyor. Alt sayfalar mini-siteler gibi tasarlanmış ve aynı format izlenmiş. Kullanımı kolay, tahmin edilebilir ve tutarlı bir yapıya sahip. Ürün yelpazesi ve pek çok sayfanın var olduğu düşünüldüğünde içerik organizasyonu kullanıcılar için oldukça başarılı bir deneyim sunuyor.
3. Yönlendirmeye dikkatli bir şekilde karar verin.
Bir bilgisayar ekranının genel olarak görüntülenme formatını düşünürsek yatay navigasyon çok kullanışlı olacaktır. Çoğu zaman daha dengeli ve kullanışlı görünür ve tasarım açısından da içeriğin yerleştirilmesi kolaydır.
Yatay menüler her içerik için uyumlu değildir. Bu nedenle çoğunlukla, özellikle e-ticaret sitelerinde, dikey navigasyon tercih edilir. Dikey navigasyonda renkli içerik etiketleri ve şeritler sayfanın aşağı kaydırılması sırasında ekranın izlenmesini ve ürünlerin bulunmasını kolaylaştırır. Yatay bir web sitesi seçenek ve metinler eklendikten sonra dikey bir web sitesine göre daha karmaşık görünebilir.
Sonuç
Web’deki her şeyde olduğu gibi yeni teknikler, teknolojiler, cihazlar ve trendler kendi talep ve yeniliklerini getiriyor. Örneğin artık responsive web tasarım, bilinen yatay navigasyonun küçük ekranlarda dikey navigasyon olarak görüntülenebilmesi anlamına geliyor.
Bir web sitesi tasarımında iyi bir navigasyon oluşturmak için tek bir seçeneğe bağlı kalınması şart değil. Tabii ki web sitesi istatistiklerine ve dönüşüm verisi analiz edilerek yapılan bir tasarım ve test etme yaklaşımının en iyi sonucu verme olasılığı yüksektir. Arama motorunun web sitesine trafik sağlaması için navigasyonun tahmin edilebilir, sade, tutarlı ve iyi yerleştirilmiş olması gerekir.
